Araç Değer Kaybı Nedir?

Meydana gelen bir kaza sonucunda hasar alan araçta yapılan onarım, parça değişimi gibi işlemler nedeniyle aracın 2. el piyasasındaki değerinin düşmesine araç değer kaybı veya hasar değer kaybı denir. Yani bir bakıma aracın orijinalliğinin azalarak piyasadaki değerinin düşmesi anlamına gelir.

Kaza sonrası hasar alan aracın değer kaybını basit bir şekilde anlatalım: Aynı marka ve modelde, diğer özelliklerinin de birbirine yakın olduğu iki araç düşünelim. Bu araçlardan biri kaza yapmış, bu kaza kayıtlara geçmiş ve ardından bir motor parçası değiştirilmiş olsun. Araca yeni takılan parça orijinal olsa bile birçok kişi kaza yapmamış ve tamir görmemiş aracı satın alma eğiliminde olur. Bu yüzden hasar gören ve parçası onarılan ya da değiştirilen bir araç 2. el piyasasında değer kaybeder.

Üstelik kusursuz olduğun bir kazada hasar masrafların ödense bile aracın değer kaybeder. Böyle bir durumda mağduriyetin engellenmesi için de değer kaybının karşılanması gerekir.

Araç Değer Kaybı Nasıl Alınır, Başvurusu Nasıl Yapılır?
Araç değer kaybı başvurusu için birden fazla yol izleyebilirsin.

Sigorta Tahkim Komisyonu başvurusu ile
İcra takibi ile
Asliye ticaret mahkemeleride dava yolu ile

Değer Kaybını Kim Karşılar?
Kazada tam kusurlu ya da diğer tarafa nazaran daha fazla kusurlu taraf kimse, araç değer kaybını karşılayacak taraf da odur. Yani eğer kazada kusur oranın daha azsa veya hiç kusurun yoksa aracının değer kaybını, haklılığın oranında karşı taraf karşılar. Eğer “Kusur oranı nasıl hesaplanır?” diye merak ediyorsan “Kazalarda Kusur Oranı Nasıl Belirlenir?” başlıklı yazımıza göz atabilirsin.

Tabii değer kaybını elde etmek için de karşı tarafa dava açmak gerekebilir.

Araç Değer Kaybı Davası Nedir, Şartları Nelerdir?
Kusurlu olmadığın bir trafik kazası sonucunda aracının hasar miktarı karşı tarafın trafik sigortası ile karşılansa bile aracın kazalı olarak kayıtlara geçer. Böyle bir durumda mağdur olmamak için ne yapabilirsin? Karşı tarafa değer kaybı davası açman mümkün.

Kazaya sebep olan kişiye açılan değer kaybı davasında, Borçlar Kanununa göre kusursuz ya da daha az kusurlu tarafın haklılığının kanıtlanması beklenir. Ardından haklı tarafın araç değer kaybı, kazada kusurlu olan kişi tarafından ödenir.

Ancak TRAMER kaydında, aracının kaza esnasında zarar gören parçasında daha önce herhangi bir işlem yapıldığı belirtiliyorsa araç değer kaybı başvurusunda bulunamazsın.

Araç değer kaybı talebinde bulunmak ve zararın karşılanmasını sağlamak için bir ekspertiz raporu alıp değer kaybına neden olan kişiye dava açabilirsin. Değer kaybının ödenmesi konusunda sigorta şirketi ile bir sorun yaşaman durumunda ise değer kaybını gösteren ekspertiz raporu ile Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuruda bulunabilirsin.

Değer Kaybı Davalarında Zaman Aşımı Ne Kadardır?
Davanın, araç değer kaybına ilişkin dilekçe ile kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 2 yıl içerisinde açılması gerekir. Yani değer kaybı davalarında zaman aşımı süresi 2 yıldır. Bu süre geçerse dava açma hakkı ortadan kalkar.

Araç Değer Kaybını Kasko Karşılar mı?
Kusursuz ya da daha az kusurlu olan tarafın değer kaybı, diğer tarafın trafik sigortasından karşılanır. Tabii yaşanan kaza sonucunda tarafların ikisinde de büyük ya da küçük hasarlar olabilir. Bu noktada “Kusurlu tarafın hasarını kim karşılar?” diye soruyor olabilirsin.

Kasko ve araç değer kaybı ilişkisi en baştan belirlenmelidir. Genellikle kasko poliçeleri, onarım nedeniyle ortaya çıkan araç değer kayıplarını teminat altına almaz. Ancak bazı sigorta şirketleri, kasko kapsamında araç değer kaybı güvencesine de yer verir. Hatalı tarafın kasko poliçesinde değer kaybı teminatı yer alıyorsa poliçenin düzenlendiği sigorta şirketi, zararı karşılar. Poliçede böyle bir madde yoksa kasko, değer kaybını karşılamaz.

Araç Değer Kaybı Hesaplama Neye Göre Yapılır?
Araç değer kaybı hesaplamasında birçok değişken bulunur. Hesaplama yapılırken dikkat edilen noktalar şu şekilde:

Marka ve model bilgisi
Üretim yılı
Hasar geçmişi ve niteliği
Kilometresi
Trafiğe çıkış tarihi
Pazar değeri
Aracın kaza tarihi itibarıyla muadillerinin ikinci el piyasasındaki rayici yani alım satım değeri
Yedek parçalarına ulaşım kolaylığı
İşlem gören araç parçası sayısı
Boya onarımı
Değişim yapılan parçanın araçtaki konumu
Kullanılan yedek parçanın türü
Parça değişiminin nasıl yapıldığı
Geçmiş hasar durumu ve detayları
Onarımın yapılıp yapılmadığı
Onarımın yetkili serviste yapılıp yapılmadığı

Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?
Değer kaybı hesaplama işleminde aracın hasarı araştırılırken her parçanın veya her işlemin etkisi aynı olmayabilir. Bu noktalardan bazıları şunlardır:

Aracın kaza nedeniyle boya işlemi gören bir araç parçasının, tekrar bir kaza geçirmesi durumunda yeniden değer kaybı oluşmaz. Ancak hasarlı parçanın değiştirilmesi değer kaybına neden olabilir.
Araçların mekanik motor aksamı ve plastik aksamı gibi bölümlerinde oluşan zarar ve yapılan onarım işlemleri, işlemin büyüklüğüne göre aracın değer kaybı hesaplamasında en önemli unsurlar olmayabilir. Fakat aracın kaportasında gerçekleşen bir hasar, değer kaybı hesaplamasında önemli olabilir.